Sanskrit Sloka text in Devanagari, Gujarati, Kannada, Telugu , and English

||om tat sat||

ಸುಂದರಕಾಂಡ.
ಅಥ ಷಡ್ವಿಂಶಸ್ಸರ್ಗಃ

ಶ್ಲೋ|| ಪ್ರಸಕ್ತಾಶ್ರುಮುಖೀ ತ್ಯೇವಂ ಬ್ರುವನ್ತೀ ಜನಕಾತ್ಮಜಾ|
ಅಧೋಮುಖಮುಖೀ ಬಾಲಾ ವಿಲಪ್ತುಮುಪಚಕ್ರಮೇ||1||
ಉನ್ಮತ್ತೇವ ಪ್ರಮತ್ತೇವ ಭ್ರಾನ್ತಚಿತ್ತೇವ ಶೋಚತೀ|
ಉಪಾವೃತಾ ಕಿಶೋರೀವ ವಿವೇಷ್ಠನ್ತೀ ಮಹೀತಲೇ||2||

ಸ|| ಪ್ರಸಕ್ತಾಶ್ರುಮುಖೀ ಬಾಲಾ ಜನಕಾತ್ಮಜಾ ಏವಂ ಬ್ರುವನ್ತೀಅಧೋಗತಮುಖೀ ವಿಲಪ್ತುಂ ಉಪಚಕ್ರಮೇ|| ಉನ್ಮತ್ತೇವ ಪ್ರಮತ್ತೇವ ಭ್ರಾನ್ತಚಿತ್ತೇವ ಶೋಚತೀ ಉಪಾವೃತಾ ಕಿಶೋರೀ ಇವ ಮಹೀತಲೇ ವಿವೇಷ್ಟಂತೀ||

With face filled with tears and down cast , the young lady who is Janaka's daughter began to cry. Like an intoxicated and bewildered person, like a worried person with distracted mind, she was wallowing on the ground like a female horse.

ಶ್ಲೋ|| ರಾಘವಸ್ಯ ಪ್ರಮತ್ತಸ್ಯ ರಕ್ಷಸಾ ಕಾಮರೂಪಿಣಾ|
ರಾವಣೇನ ಪ್ರಮಧ್ಯಾಽಹಮಾನೀತಾ ಕ್ರೋಶತೀ ಬಲಾತ್||3||
ರಾಕ್ಷಸೀ ವಶಮಾಪನ್ನಾ ಭರ್ತ್ಸ್ಯಮಾನಾ ಸುದಾರುಣಮ್|
ಚಿಂತಯನ್ತೀ ಸುದುಃಖಾರ್ತಾ ನಾಹಂ ಜೀವಿತು ಮುತ್ಸಹೇ||4||
ನಹಿ ಮೇ ಜೀವಿತೈರರ್ಥೋ ನೈವಾರ್ಧೈರ್ನ ಚ ಭೂಷಣೈಃ|
ವಸನ್ತ್ಯಾ ರಾಕ್ಷಸೀ ಮಧ್ಯೇ ವಿನಾ ರಾಮಂ ಮಹಾರಥಮ್|| 5||

ಸ||ರಾಘವಸ್ಯ ಪ್ರಮತ್ತಸ್ಯ ಕಾಮರೂಪಿಣಾ ರಕ್ಷಸಾ ರಾವಣೇನ ಪ್ರಮಧ್ಯಾ ಕ್ರೋಶತೀ ಅಹಂ ಬಲಾತ್ ಆನೀತಾ|| ರಾಕ್ಷಸೀ ವಶಂ ಆಪನ್ನಾಸುದಾರುಣಂ ಭರ್ತ್ಸ್ಯಮಾನಾ ಚಿಂತಯಂತೀ ಸುದೂಃಖಾರ್ತಾ ಅಹಂ ಜೀವಿತುಂ ನ ಉತ್ಸಹೇ||ವಿನಾ ಮಹಾರಥಂ ರಾಮಂ ರಾಕ್ಷಸೀ ಮಧ್ಯೇ ವಸನ್ತ್ಯಾ ಮೇ ಜೀವಿತೈಃ ಅರ್ಥಃ ನ ಹಿ| ನ ಏವ ಅರ್ಥೈಃ ನ ಚ ಭೂಷಣೈಃ |

" When Raghava was away , I was brought forcibly while crying by Ravana, the Rakshasa who can take any form. Being under the control of the Rakshasis, dreadfully threatened , worrying and overcome with grief , I have no interest in living. Living among the Rakshasa women without the great charioteer Rama, there is no meaning for this life. Neither wealth nor the ornaments matter.

ಶ್ಲೋ|| ಅಶ್ಮಸಾರ ಮಿದಂ ನೂನಂ ಅಥವಾ ಪ್ಯಜರಾಮರಮ್|
ಹೃದಯಂ ಮಮ ಯೇನೇದಂ ನ ದುಃಖೇ ನಾವಶೀರ್ಯತೇ||6||
ಧಿಜ್ಞ್ಮಾಮನಾರ್ಯ ಮಸತೀಂ ಯಾ ಹಂ ತೇನ ವಿನಾಕೃತಾ|
ಮುಹೂರ್ತಮಪಿ ರಕ್ಷಾಮಿ ಜೀವಿತಂ ಪಾಪ ಜೀವಿತಾ||7||
ಕಾ ಚ ಮೇ ಜೀವಿತಾ ಶ್ರದ್ಧಾ ಸುಖೇವಾ ತಂ ಪ್ರಿಯಂ ವಿನಾ|
ಭರ್ತಾರಂ ಸಾಗರಾನ್ತಾಯಾಃ ವಸುಧಾಯಾಃ ಪ್ರಿಯಂ ವದಮ್||8||

ಸ||ಅಥವಾ ಮಮ ಇದಂ ಹೃದಯಮ್ ನೂನಂ ಅಶ್ಮಸಾರಂ ಅಜರಾಮಜರಂ ಅಪಿ ಯೇನ ದುಃಖೇನ ಅವಸೀರ್ಯತೇ|| ತೇನ ವಿನಾ ಕೃತಾ ಮುಹೂರ್ತಂ ಅಪಿ ಜೀವಿತಂ ರಕ್ಷಾಮಿ (ತತ್) ಅನಾರ್ಯಂ |ಅಹಂ ಪಾಪಜೀವಿತಾ ಅಸತೀಂ ಮಾಮ್ ಧಿಕ್ || ಸಾಗರಾಂತಾಯಾಃ ವಸುಧಾಯಾಃ ಭರ್ತಾರಮ್ ಪ್ರಿಯಂವದಂ ತಂ ವಿನಾ ಮೇ ಜೀವಿತೇ ಸ್ಸುಖೇವಾ ಶ್ರದ್ಧಾ ಕಾ?

"My heart is surely made of stone, or it has no age or death since it is not dispersed with grief. That without him I am protecting this life even for a moment is improper. I am an infidel, a woman of sinful life. Fie on me. What is the interest in pleasure or happiness in my life, without the sweet tongued Lord of the earth, which stretches up to the shores of the oceans.

ಶ್ಲೋ|| ಭಿದ್ಯತಾಂ ಭಕ್ಷ್ಯತಾಂ ವಾಪಿ ಶರೀರಂ ವಿಶೃಜಾಮ್ಯಹಮ್|
ನ ಚಾಪ್ಯಹಂ ಚಿರಂ ದುಃಖಂ ಸಹೇಯಂ ಪ್ರಿಯವರ್ಜಿತಾ||9||
ಚರಣೇ ನಾಪಿ ಸವ್ಯೇನ ನ ಸ್ಪೃಶೇಯಂ ನಿಶಾಚರಮ್|
ರಾವಣಂ ಕಿಂ ಪುನರಹಂ ಕಾಮಯೇಯಂ ವಿಗರ್ಹಿತಮ್||10||
ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾತಂ ನ ಜಾನಾತಿ ನಾತ್ಮಾನಂ ನಾತ್ಮನಃ ಕುಲಮ್|
ಯೋ ನೃಶಂಸ ಸ್ವಭಾವೇನ ಮಾಂ ಪ್ರಾರ್ಥಯಿತುಮಿಚ್ಛತಿ||11||
ಛಿನ್ನಾ ಭಿನ್ನಾ ವಿಭಕ್ತಾ ವಾ ದೀಪ್ತೇ ವಾಗ್ನೌ ಪ್ರದೀಪಿತಾ|
ರಾವಣಂ ನೋಪತಿಷ್ಠೇಯಂ ಕಿಂ ಪ್ರಲಾಪೇನ ವಶ್ಚಿರಮ್||12||

ಸ||ಅಹಂ ಶರೀರಂ ವಿಸೃಜಾಮಿ | ಭಿದ್ಯತಾಂ ಭಕ್ಷ್ಯತಾಂ ವಾ ಅಪಿ ಪ್ರಿಯವರ್ಜಿತಾ ಅಹಂ ಚಿರ ದುಃಖಂ ನ ಚ ಸಹೇಯಂ|| ಅಯಂ ನಿಶಾಚರಂ ವಿಗರ್ಹಿತಾಂ ರಾವಣಂ ಚರಣೇನ ಸವ್ಯೇನ ಅಪಿ ನ ಸ್ಪೃಶೇ|ಕಿಂ ಪುನಃ ಕಾಮಯೇ ಅಯಂ? ಯಃ ನೃಶಂಸ ಭಾವೇನ ಮಾಂ ಪ್ರಾರ್ಥಯಿತುಂ ಇಚ್ಛತಿ (ಸಃ) ಆತ್ಮಾನಂ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾತಂನ ಜಾನಾತಿ| ಆತ್ಮನಃ ಕುಲಂ ನ ( ಜಾನಾತಿ)|| ಛಿನ್ನಾ ವಾ ಭಿನ್ನಾ ದೀಪ್ತೇ ಅಗ್ನೌ ಪ್ರದೀಪಿತಾ ರಾವಣಮ್ ನೋಪತಿಷ್ಟೇಯಂ | ಚಿರಂ ವಿಭಕ್ತಾಃ ಪ್ರಲಾಪೇನ ಕಿಮ್?||

"I will leave this body. Cut me to pieces, or eat me up. Without my dear husband, I cannot bear this sorrow for too long. I cannot touch the vile night roamer, Ravana even with my left foot. Where is the question of loving him. This man of cruel nature who wants to plead with me, he is not aware of his own loss of fame. Nor the loss of his family. Whether cut or broken into pieces, or burnt by fire I will not accept Ravana. What is the use of your raving so long".

ಶ್ಲೋ|| ಖ್ಯಾತಃ ಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಕೃತಜ್ಞಶ್ಚ ಸಾನುಕ್ರೋಶಶ್ಚ ರಾಘವಃ|
ಸದ್ವೃತ್ತೋ ನಿರನುಕ್ರೋಶಃ ಶಙ್ಕೇ ಮದ್ಭಾಗ್ಯ ಸಂಕ್ಷಯಾತ್||13||
ರಾಕ್ಷಸಾನಾಂ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಜನಸ್ಥಾನೇ ಚತುರ್ದಶಃ|
ಯೇನೈ ಕೇನ ನಿರಸ್ತಾನಿ ಸ ಮಾಂ ಕಿಂ ನಾಭಿಪದ್ಯತೇ||14||
ನಿರುದ್ಧಾ ರಾವಣೇ ನಾಹಂ ಅಲ್ಪವೀರ್ಯೇಣ ರಕ್ಷಸಾ|
ಸಮರ್ಥಃ ಖಲು ಮೇ ಭರ್ತಾ ರಾವಣಂ ಹನ್ತುಮಾಹವೇ||15||
ವಿರಾಧೋ ದಣ್ಡಕಾರಣ್ಯೇ ಯೇನ ರಾಕ್ಷಸ ಪುಂಗವಃ|
ರಣೇ ರಾಮೇಣ ನಿಹತಃ ಸ ಮಾಂ ಕಿಂ ನಾಭಿಪದ್ಯತೇ||16||

ಸ|| ರಾಘವಃ ಖ್ಯಾತಃ ಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಕೃತಜ್ಞಃ ಸದ್ವೃತ್ತಃ ಚ | ಸಃ ಅನುಕ್ರೋಶಃ ಮದ್ಭಾಗ್ಯಸಂಕ್ಷಯಾತ್ ನಿರನುಕ್ರೋಶಃ ಶಙ್ಕೇ || ಯೇನ ಏಕೇನ ಜನಸ್ಥಾನೇ ಚತುರ್ದಶಃ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ರಾಕ್ಷಸಾನಾಂ ನಿರಸ್ತಾನಿ ಸಃ ಮಾಂ ಕಿಂ ನ ಅಭಿಪದ್ಯತೇ||ಅಹಂ ಆಲ್ಪವೀರ್ಯೇಣ ರಕ್ಷಸಾ ರಾವಣೇನ ನಿರುದ್ಧಾ ಮೇ ಭರ್ತಾ ಆಹವೇ ರಾವಣಂ ಹಂತುಂ ಸಮರ್ಥಃ ಖಲು|| ಯೇನ ದಣ್ಡಕಾರಣ್ಯೇ ರಣೇ ರಾಕ್ಷಸಪುಂಗವಃ ವಿರಾಧಃ ನಿಹತಃ ಸಃ ಮಾಂ ಕಿಂ ನ ಅಭಿಪದ್ಯತೇ||

"Raghava is renowned as wise grateful and well behaved. I doubt that kind hearted one due to my misfortune became pitiless. The one who killed fourteen thousand Rakshasas in Janasthana , why is he not protecting me? I am held captive by this Rakshasa of inferior valor. My husband is surely capable of killing Ravana in a battle. The one who killed Viradha the bull among Rakshasa in a fight in the Dandaka forest, why is he not protecting me.

ಶ್ಲೋ|| ಕಾಮಂ ಮಧ್ಯೇ ಸಮುದ್ರಸ್ಯ ಲಙ್ಕೇಯಂ ದುಷ್ಪ್ರಧರ್ಷಣಾ|
ನ ತು ರಾಘವ ಬಾಣಾನಾಂ ಗತಿರೋಧೀ ಹ ವಿದ್ಯತೇ||17||
ಕಿನ್ನು ತತ್ಕಾರಣಂ ಯೇನ ರಾಮೋ ಧೃಢ ಪರಾಕ್ರಮಃ|
ರಕ್ಷಸಾಪಹೃತಾಂ ಭಾರ್ಯಾ ಮಿಷ್ಟಾಂ ನಾಭ್ಯವಪದ್ಯತೇ||18||

ಸ||ಸಮುದ್ರಸ್ಯ ಮಧ್ಯೇ ಇಯಂ ಲಙ್ಕಾ ದುಷ್ಪ್ರಧರ್ಷಣಾ ತು ರಾಘವಬಾಣಾನಾಂ ಗತಿರೋಧಃ ನ ಭವಿಷ್ಯತಿ|| ತತ್ ಕಾರಣಂ ಕಿಂ ನು ಯೇನ ದೃಢಪರಾಕ್ರಮಃ ರಾಮಃ ರಕ್ಷಸಾ ಅಪಹೃತಾಂ ಭಾರ್ಯಾ ಇಷ್ಟಾಂ ನ ಅಭ್ಯವಪದ್ಯತೇ||

Though this Lanka in the middle of the sea is impregnable, nothing can resist Rama's arrows. What is the reason because of which the highly powerful Rama is not able to reach his dear wife abducted by the Rakshasa?

ಶ್ಲೋ|| ಇಹಸ್ಥಾಂ ಮಾಂ ನ ಜಾನೀತೇ ಶಙ್ಕೇ ಲಕ್ಷ್ಮಣ ಪೂರ್ವಜಃ|
ಜಾನನ್ನಪಿ ಹಿ ತೇಜಸ್ವೀ ಧರ್ಷಣಂ ಮರ್ಷಯಿಷ್ಯತಿ||19||
ಹೃತೇತಿ ಯೋಽಧಿಗತ್ವಾ ಮಾಂ ರಾಘವಾಯ ನಿವೇದಯೇತ್ |
ಗೃಧರಾಜೋಽಪಿ ಸ ರಣೇ ರಾವಣೇನ ನಿಪಾತಿತಃ||20||
ಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಮಹತ್ತೇನ ಮಾಂ ತಥಾಽಭ್ಯವಪದ್ಯತಾ|
ತಿಷ್ಠತಾ ರಾವಣದ್ವನ್ದ್ವೇ ವೃದ್ಧೇನಾಪಿ ಜಟಾಯುಷಾ||21||

ಸ|| ಲಕ್ಷ್ಮಣ ಪೂರ್ವಜಃ ಮಾಂ ಇಹಸ್ಥಾಂ ನ ಜಾನೀತೇ ಶಂಕೇ| ಜಾನನ್ ಅಪಿ ತೇಜಸ್ವೀ ಧರ್ಷಣಂ ಮರ್ಷಯಿಷ್ಯತಿ|| ಯಃ ಅಧಿಗತ್ವಾ ಹೃತಃ ಇತಿ ರಾಘವಾಯ ನಿವೇದಯತ್ ಸಃ ಗೃಧರಾಜಃ ಅಪಿ ರಾವಣೇನ ರಣೇ ನಿಪಾತಿತಃ||ಮಾಮ್ ತಥಾ ಅಭ್ಯವಪದ್ಯತಾ ವೃದ್ಧೇನಾಪಿ ರಾವಣದ್ವಂದ್ವೇ ತಿಷ್ಠತಾ ತೇನ ಜಟಾಯುಷಾ ಮಹತ್ ಕರ್ಮ ಕೃತಮ್||

"Probably the elder brother of Lakshmana does not know that I am here. If he knew would that glorious one tolerate this outrageous act. That king of vultures knows that I am abducted and hence can tell Rama. But that one has been killed by Ravana in the fight. That Jatayu, who though old, stood by me in the duel with Ravana, did a great help".

ಶ್ಲೋ|| ಯದಿ ಮಾ ಮಿಹ ಜಾನೀಯಾತ್ ವರ್ತಮಾನಂ ಸ ರಾಘವಃ|
ಅದ್ಯ ಬಾಣೈ ರಭಿಕ್ರುದ್ಧಃ ಕುರ್ಯಾಲ್ಲೋಕಮರಾಕ್ಷಸಮ್||22||
ವಿಧಮೇಚ್ಛ ಪುರೀಂ ಲಙ್ಕಾಂ ಶೋಷಯೇಚ್ಛ ಮಹೋದಧಿಮ್|
ರಾವಣಸ್ಯ ಚ ನೀಚಸ್ಯ ಕೀರ್ತಿಂ ನಾಮ ಚ ನಾಶಯೇತ್||23||

ಸ||ಸಃ ರಾಘವಃ ಮಾಂ ಇಹ ವರ್ತಮಾನಂ ಜಾನೀಯಾತ್ ಯದಿ ಅಭಿಕೃದ್ಧಃ ಲೋಕಂ ಬಾಣೈಃ ಅದ್ಯ ಅರಾಕ್ಷಸಂ ಕುರ್ಯಾತ್ || ಲಙ್ಕಾಂ ಪುರೀಂ ವಿಧಮೇಚ್ಛ ಮಹೋದಧಿಂ ಶೋಷಮೇಚ್ಛನೀಚಸ್ಯ ರಾವಣಸ್ಯ ಕೀರ್ತಿಂ ನಾಮ ಚ ನಾಶಯೇತ್||

If that Rama knows that I am here , then being angry he would have made this world free of Rakshasas. He will blow away the city of Lanka. He will drain the oceans. He will destroy the name and fame of that evil Ravana.

ಶ್ಲೋ|| ತತೋ ನಿಹತಾ ನಾಧಾನಾಂ ರಾಕ್ಷಸೀನಾಂ ಗೃಹೇ ಗೃಹೇ|
ಯಥಾ ಹಮೇವಂ ರುದತೀ ತದಾ ಭೂಯೋ ನಸಂಶಯಃ||24||
ಅನ್ವಿಷ್ಯ ರಕ್ಷಸಾಂ ಲಙ್ಕಾಂ ಕುರ್ಯಾದ್ರಾಮಃ ಸಲಕ್ಷ್ಮಣಃ|
ನ ಹಿ ತಾಭ್ಯಾಂ ರಿಪುರ್ದೃಷ್ಟೋ ಮುಹೂರ್ತಮಪಿ ಜೀವತಿ||25||

ಸ|| ತತಃ ಅಹಂ ಯಥಾ ಏವಂ ರುದತೀ ತಥಾ ಗೃಹೇ ಗೃಹೇ ನಿಹತ ನಾಥಾನಾಂ ರಾಕ್ಷಸೀನಾಂ ಭೂಯಃ ನ ಸಂಶಯಃ||ಸಲಕ್ಷ್ಮಣಃ ರಾಮಃ ರಕ್ಷಸಾಂ ಲಙ್ಕಾಂ ಅನ್ವಿಷ್ಯ ಕುರ್ಯಾತ್ ತಾಭ್ಯಾಂ ದೃಷ್ಟಃ ರಿಪುಃ ಮುಹೂರ್ತಂ ಅಪಿ ನ ಜೀವತಿ ಹಿ ||

I see Rakshasa women who lost their husbands crying in every house like me. I have no doubt. If only Rama along with Lakshmana reach this Lanka, the enemies cannot stand in their sight even for a moment.

ಶ್ಲೋ|| ಚಿತಾಧೂಮಾಕುಲಪಥಾ ಗೃಧಮಣ್ಡಲ ಸಂಕುಲಾ |
ಅಚಿರೇಣ ತು ಲಙ್ಕೇಯಂ ಶ್ಮಶಾನ ಸದೃಶೀಭವೇತ್||26||
ಅಚಿರೇಣೈವ ಕಾಲೇನ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಾಮ್ಯೇವ ಮನೋರಥಮ್|
ದುಷ್ಪ್ರಸ್ಥಾನೋಽಯ ಮಾಖ್ಯಾತಿ ಸರ್ವೇಷಾಂ ವೋ ವಿಪರ್ಯಯಮ್||27||

ಸ|| ಇಯಂ ಲಙ್ಕಾ ಅಚಿರೇಣ ಚಿತಾಧೂಮಕುಲಪಥಾ ಗೃಥಮಂಡಲ ಸಂಕುಲಾ ಶ್ಮಶಾನ ಸದೃಶೀ ಭವೇತ್|| ಅಚಿರೇಣ ಕಾಲೇನ ಮನೋರಥಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಮೇವ | ಅಯಂ ದುಷ್ಪ್ರಸ್ಥಾನಃ ಸರ್ವೇಷಾಂ ವಃ ವಿಪರ್ಯಯಮ್ ಆಖ್ಯಾತಿ|

This Lanka will soon be like a cremation ground with its streets covered with smoke , with vultures flying around. Very soon my desire will be fulfilled. The bad behavior of all of you, indicates a reversal of fate.

ಶ್ಲೋ|| ಯಾದೃಶಾ ನೀಹ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಲಙ್ಕಾಯಾ ಮಶುಭಾನಿ ವೈ|
ಅಚಿರೇಣ ತು ಕಾಲೇನ ಭವಿಷ್ಯತಿ ಹತಪ್ರಭಾ||28||
ನೂನಂ ಲಙ್ಕಾ ಹತೇ ಪಾಪೇ ರಾವಣೇ ರಾಕ್ಷಸಾಧಮೇ|
ಶೋಷಂ ಯಾಸ್ಯತಿ ದುರ್ಧರ್ಷಾ ಪ್ರಮದಾ ವಿಧವಾ ಯಥಾ||29||
ಪುಣ್ಯೋತ್ಸವಸಮುತ್ಥಾ ಚ ನಷ್ಟಭರ್ತ್ರೀ ಸ ರಾಕ್ಷಸೀ|
ಭವಿಷ್ಯತಿ ಪುರೀ ಲಂಕಾ ನಷ್ಟಭರ್ತ್ರೀ ಯಥಾಽಙ್ಗನಾ||30||

ಸ|| ಇಹ ಲಂಕಾಯಾಂ ಯಾದೃಶಾನಿ ಅಶುಭಾನಿ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಅಚಿರೇಣೈವ ಕಾಲೇನ (ಲಙ್ಕಾ) ಹತಪ್ರಭಾ ಭವಿಷ್ಯತಿ|| ಪಾಪೇ ರಾಕ್ಷಸಾಧಮೇ ರಾವಣೇ ಹತೇ ದುರ್ಧರ್ಷಾ ಲಙ್ಕಾ ನೂನಂ ವಿಧವಾ ಪ್ರಮದಾ ಯಥಾ ಶೋಷಂ ಯಾಸ್ಯತಿ|| ಪುಣ್ಯೋತ್ಸವ ಸಮುತ್ಥಾ ಲಂಕಾಪುರೀ ನಷ್ಟಭರ್ತ್ರೀ ನಷ್ಟಭರ್ತ್ರೀ ಅಙ್ಗನಾ ಯಥಾ ಭವಿಷ್ಯತಿ ||

In this Lanka such inauspicious signs are seen that very soon Lanka will lose its splendor. When the mean sinner, the Rakshasa Ravana is killed , this impregnable Lanka will wither away like a widow. Along with Rakshasa women, the city of Lanka which had many auspicious celebrations, having lost the king, will remain like a woman with the death of her husband.

ಶ್ಲೋ|| ನೂನಂ ರಾಕ್ಷಸಕನ್ಯಾನಾಂ ರುದನ್ತೀನಾಂ ಗೃಹೇ ಗೃಹೇ|
ಶ್ರೋಷ್ಯಾಮಿ ನ ಚಿರಾದೇವ ದುಃಖಾರ್ತಾನಾ ಮಿಹ ಧ್ವನಿಮ್||31||
ಸಾನ್ಧಕಾರಾ ಹತದ್ಯೋತಾ ಹತ ರಾಕ್ಷಸಪುಙ್ಗವಾ|
ಭವಿಷ್ಯತಿ ಪುರೀ ಲಙ್ಕಾ ನಿರ್ದಗ್ಧಾ ರಾಮಸಾಯಕೈಃ||32||

ಸ|| ನ ಚಿರಾದೇವ ಇಹ ಗೃಹೇ ಗೃಹೇ ದುಃಖಾರ್ತಾನಾಂ ರುದನ್ತೀನಾಂ ರಾಕ್ಷಸಕನ್ಯಾನಾಂ ಧ್ವನಿಂ ನೂನಂ ಶ್ರೋಷ್ಯಾಮಿ|| ಲಙ್ಕಾಪುರೀ ರಾಮಸಾಯಕೈಃ ನಿರ್ದಗ್ಧಾ ಸ ಅನ್ಧಕಾರಾ ಹತದ್ಯೋತಾ ಹತರಾಕ್ಷಸಪುಙ್ಗವಾ ಭವಿಷ್ಯತಿ ||

Very soon, I will surely hear the sounds of distressful cries of Rakshasa women from every house. The city of Lanka will be totally burnt, filled with darkness losing its splendor. All the Rakshasa warriors will be killed by the arrows of Rama.

ಶ್ಲೋ|| ಯದಿ ನಾಮ ಸ ಶೂರೋ ಮಾಂ ರಾಮೋ ರಕ್ತಾನ್ತಲೋಚನಃ|
ಜಾನೀಯಾದ್ವರ್ತಮಾನಾಂ ಹಿ ರಾವಣಸ್ಯ ನಿವೇಶನೇ||33||
ಅನೇನ ತು ನೃಶಂಸೇನ ರಾವಣೇ ನಾಧಮೇನ ಮೇ|
ಸಮಯೋ ಯಸ್ತು ನಿರ್ದಿಷ್ಟಃ ತಸ್ಯಕಾಲೋಽಯಮಾಗತಃ||34||
ಸ ಚ ಮೇ ವಿಹಿತೋ ಮೃತ್ಯುರಸ್ಮಿನ್ ದುಷ್ಟೇ ನ ವರ್ತತೇ|

ಸ|| ಯದಿ ರಕ್ತಾಂತಲೋಚನಃ ಸಃ ರಾಮಃ ರಾವಣಸ್ಯ ನಿವೇಶನೇ ವರ್ತಮಾನಾಂ ಯದಿ ನಾಮ ಜಾನೀಯಾತ್ | ನೃಶಂಸೇನ ಅಧಮೇನ ಅನೇನ ರಾವಣೇನ ಯಃ ಸಮಯಃ ಮೇ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಃ ತಸ್ಯಅಯಂ ಕಾಲಃ ಆಗತಃ| ಮೇವಿಹಿತಃ ಸಃ ಮೃತ್ಯುಃ ಅಸ್ಮಿನ್ ದುಷ್ಟೇನ ವರ್ತತೇ||

If only the heroic Rama with blood shot eyes knows that I am in the Ravana's palace. The time limit been set by this lowly person Ravana, has now arrived. The death fixed for me by this vile person why not impinge on him.

ಶ್ಲೋ|| ಅಕಾರ್ಯಂ ಯೇ ನ ಜಾನನ್ತಿ ನೈರೃತಾಂ ಪಾಪಕಾರಿಣಃ|
ಅಧರ್ಮಾತ್ತು ಮಹೋತ್ಪಾತೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ ಹಿ ಸಾಂಪ್ರತಮ್ ||35||
ನೈತೇ ಧರ್ಮಂ ವಿಜಾನನ್ತಿ ರಾಕ್ಷಸಾಃ ಪಿಶಿತಾಶನಾಃ|

ಸ|| ಪಾಪಕಾರಿಣಃ ಯೇ ನೈರ್ರುತಾಃ ಅಕಾರ್ಯಂ ನ ಜಾನನ್ತಿ | ಅಧರ್ಮಾತ್ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಂ ಮಹೋತ್ಪಾತಃ ಭವಿಷ್ಯತಿ |ಪಿಶಿತಾಶನಾಃ ಏತೇ ರಕ್ಷಸಾಃ ಧರ್ಮಂ ನ ವಿಜಾನನ್ತಿ ||

These sinners do not know the forbidden acts. Due to improper acts great calamities will happen. These flesh eating Rakshasas do not know righteous conduct.

ಶ್ಲೋ|| ಧ್ರುವಂ ಮಾ ಪ್ರಾತರಾಶಾರ್ಥೇ ರಾಕ್ಷಸಃ ಕಲ್ಪಯಿಷ್ಯತಿ||36||
ಸಾಽಹಂ ಕಥಮ್ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ತಂ ವಿನಾ ಪ್ರಿಯದರ್ಶನಮ್|
ರಾಮಂ ರಕ್ತಾನ್ತನಯನಂ ಅಪಸ್ಯನ್ತೀ ಸುದುಃಖಿತಾ||37||

ಸ|| ರಾಕ್ಷಸಃ ಧ್ರುವಂ ಮಾಂ ಪ್ರಾತರಾಶಾರ್ಥೇ ಕಲ್ಪಯಿಷ್ಯತಿ | ಸಾ ಅಹಂ ಪ್ರಿಯದರ್ಶನಮ್ ತಂ ವಿನಾ ಕಥಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ | ರಕ್ತಾನ್ತನಯನಮ್ ರಾಮಂ ಅಪಶ್ಯನ್ತೀ ಸುದುಃಖಿತಾ||

These Rakshasas will definitely make a morning meal of me. What can I do without the Rama who is pleasing to the eyes. Unable to see the one with reddish tinge in his eyes I am distressed very much.

ಶ್ಲೋ|| ಯದಿ ಕಶ್ಚಿತ್ಪ್ರದಾತಾಮೇ ವಿಷಸ್ಯಾದ್ಯ ಭವೇದಿಹ|
ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ವೈವಸ್ವತಂ ದೇವಂ ಪಶ್ಯೇಯಂ ಪತಿನಾ ವಿನಾ||38||
ನಾ ಜಾನಾ ಜ್ಜೀವತೀಂ ರಾಮಃ ಸ ಮಾಂ ಲಕ್ಷ್ಮಣಪೂರ್ವಜಃ|
ಜಾನಂತೌ ತೌ ನ ಕುರ್ಯಾತಾಂ ನೋರ್ವ್ಯಾಂ ಹಿ ಮಮ ಮಾರ್ಗಣಮ್||39||

ಸ|| ಅದ್ಯ ಮೇ ವಿಷಸ್ಯ ಪ್ರದಾತಾ ಕಶ್ಚಿತ್ ಇಹ ಭವೇತ್ ಯದಿ ಪತಿನಾ ವಿನಾ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ದೇವಂ ವೈವಸ್ವತಂ ಪಶ್ಯೇಯಮ್||ಲಕ್ಷ್ಮಣಪೂರ್ವಜಃ ಸಃ ರಾಮಃ ಮಾಮ್ ಜೀವತೀಂ ನಾಜಾನಾತ್ ತೌ ಜಾನಂತೌ ಮಮ ಮಾರ್ಗಣಂ ಉರ್ವ್ಯಾಮ್ ನ ಕುರ್ಯತಾಮ್ ಇತಿ ನ||

If there is a person who can give poison is here, I am ready to see the Lord of death without my lord . That Rama the elder brother of Lakshmana does not know that I am living . If they knew they would not have left searching all over.

ಶ್ಲೋ|| ನೂನಂ ಮಮೈವ ಶೋಕೇನ ಸ ವೀರೋ ಲಕ್ಷ್ಮಣಾಗ್ರಜಃ|
ದೇವಲೋಕ ಮಿತೋಯಾತಃ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ದೇಹಂ ಮಹೀಪತೇ||40||
ಧನ್ಯಾ ದೇವಾಃ ಸಗನ್ಧರ್ವಾಃ ಸಿದ್ಧಾಶ್ಚಪರಮರ್ಷಯಃ|
ಮಮ ಪಶ್ಯನ್ತಿ ಯೇ ನಾಥಂ ರಾಮಂ ರಾಜೀವ ಲೋಚನಮ್||41||
ಅಥವಾ ಕಿನ್ನು ತಸ್ಯಾರ್ಥೋ ಧರ್ಮಕಾಮಸ್ಯ ಧೀಮತಃ|
ಮಯಾ ರಾಮಸ್ಯ ರಾಜರ್ಷೇರ್ಭಾರ್ಯಯಾ ಪರಮಾತ್ಮನಃ||42||

ಸ|| ವೀರಃ ಲಕ್ಷ್ಮಣಾಗ್ರಜಃ ಸಃ ಮಮ ಶೋಕೇನೈವ ಮಹೀತಲೇ ದೇಹಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಇತಃ ದೇವಲೋಕಂ ಯಾತಃ ನೂನಂ|| ಮಮ ನಾಥಂ ರಾಜೀವಲೋಚನಮ್ ರಾಮಂ ಯೇ ಪಶ್ಯನ್ತಿ ದೇವಾಃ ಸಗನ್ಧರ್ವಾಃ ಸಿದ್ಧಾಶ್ಚ ಪರಮರ್ಷಯಃ ಧನ್ಯಾಃ||ಅಥವಾ ಧರ್ಮಕಾಮಸ್ಯ ಧೀಮತಃ ರಾಜರ್ಷೇಃ ಪರಮಾತ್ಮನಃ ತಸ್ಯ ರಾಮಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಯಾ ಮಯಾ ಅರ್ಥಃ ನ ಹಿ||

The heroic elder brother of Lakshmana may have left his body on the earth in distress , and surely went to the abode of gods. Seeing my husband who has eyes like that of lotus petals, the gods along with the Gandharvas, Siddhas and the great sages will be blessed. Or else the wise one ever seeking dharma, the royal sage , the supreme self has lost interest in me, his wife.

ಶ್ಲೋ|| ದೃಶ್ಯಮಾನೇ ಭವೇತ್ಪ್ರೀತಿಃ ಸೌಹೃದಂ ನಾಸ್ತ್ಯಪಶ್ಯತಃ|
ನಾಶಯಂತಿ ಕೃತಘ್ನಾಸ್ತು ನ ರಾಮೋ ನಾಶಯಿಷ್ಯತಿ||43||
ಕಿಂ ನು ಮೇ ನಗುಣಾಃ ಕೇಚಿತ್ ಕಿಂವಾ ಭಾಗ್ಯಕ್ಷಯೋ ಮಮ|
ಯಾsಹಂ ಸೀದಾಮಿ ರಾಮೇಣ ಹೀನಾ ಮುಖ್ಯೇನ ಭಾಮಿನೀ||44||
ಶ್ರೇಯೋ ಮೇ ಜೀವಿತಾನ್ ಮರ್ತುಂ ವಿಹೀನಯಾ ಮಹಾತ್ಮನಃ|
ರಾಮಾದಕ್ಲಿಷ್ಟ ಚಾರಿತ್ರಾತ್ ಶೂರಾತ್ ಶತ್ರುನಿಬರ್ಹಣಾತ್||45||

ಸ|| ದೃಶ್ಯಮಾನೇ ಪ್ರೀತಿಃ ಭವೇತ್ ಅಪಶ್ಯತಃ ಸೌಹೃದಂ ನಾಸ್ತಿ| ಕೃತಘ್ನಾಃ ನಾಶಯಂತಿ ರಾಮಸ್ತು ನ ನಾಶಯಿಷ್ಯತಿ|| ಭಾಮಿನೀ ಯಾ ಅಹಂ ಮುಖ್ಯೇನ ರಾಮೇಣ ವಿನಾ ಸೀದಾಮಿ ಮೇಕೇಚಿತ್ ಗುಣಾಃ ನ ಕಿಂ ನು | ಕಿಂ ವಾ ಮಮ ಭಾಗ್ಯಕ್ಷಯಃ ( ಅಬಹವತ್)||
ಸ|| ಅಕ್ಲಿಷ್ಟಚಾರಿತ್ರಾತ್ ಶೂರಾತ್ ಶತ್ರುನಿಬರ್ಹಣಾತ್ ಮಹಾತ್ಮನಃ ರಾಮಾತ್ ವಿಹೀನಾಯಾಃ ಮೇ ಜೀವಿತಾತ್ ಮರ್ತುಂ ಶ್ರೇಯಃ||

When one keeps seeing love will happen. If you do not see, even friendship does not last. For the ungrateful one's love perishes. Rama's love will not perish. A charming lady that I am , and that I am able to live without Rama , does it mean that some qualities are not in me? Is my fortune diminished? It is better for me to die instead of living separated from the great soul Rama who is of blemish less character, who is heroic, who can destroy his enemies.

ಶ್ಲೋ|| ಅಥವಾ ನ್ಯಸ್ತಶಸ್ತ್ರೌ ತೌ ವನೇ ಮೂಲಫಲಾಶಿನೌ|
ಭ್ರಾತರೌ ಹಿ ನರಶ್ರೇಷ್ಟೌ ಸಂವೃತೌ ವನಗೋಚರೌ||46||
ಅಥವಾ ರಾಕ್ಷಸೇನ್ದ್ರೇಣ ರಾವಣೇನ ದುರಾತ್ಮನಾ|
ಛದ್ಮನಾ ಘಾತಿತೌ ಶೂರೌ ಭ್ರಾತರೌ ರಾಮಲಕ್ಷ್ಮಣೌ||47||
ಸಾಽಹಮೇವಂ ಗತೇ ಕಾಲೇ ಮರ್ತು ಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಸರ್ವಥಾ|
ನ ಚ ಮೇ ವಿಹಿತೋ ಮೃತ್ಯು ರಸ್ಮಿನ್ ದುಃಖೇಽಪಿ ವರ್ತತಿ||48||

ಸ|| ಅಥವಾ ನರಶ್ರೇಷ್ಠೌ ತೌ ಭ್ರಾತರೌ ನ್ಯಸ್ತ ಶಸ್ತ್ರೌ ವನೇ ಮೂಲಫಲಾಸಿನೌ ವನಗೋಚರೌ ಸಂವೃತೌ|| ಅಥವಾ ಶೂರೌ ಭ್ರಾತರೌ ರಾಮಲಕ್ಷ್ಮಣೌ ದುರಾತ್ಮನಾ ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರೇಣ ರಾವಣೇನ ಛದ್ಮನಾ ಘಾತಿತೌ|| ಏವಂ ಗತೇ ಕಾಲೇ ಸಾ ಅಹಂ ಸರ್ವಥಾ ಮರ್ತುಂ ಇಚ್ಛಾಮಿ | ಅಸ್ಮಿನ್ ದುಃಖೇ ಅಪಿ ಮೇ ಮೃತ್ಯುಃ ವಿಹಿತಃ ನ ವರ್ತತೇ||

Or may be those two brothers, best among men , laid down their arms and are roaming the forest as ascetics living on fruits and roots. Or maybe the two heroic brothers would have been killed by that cruel deceptive Ravana. In these circumstances by all means I wish to die. In this sorrow even the death seems to be not possible.

ಶ್ಲೋ|| ಧನ್ಯಾಃ ಖಲು ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ಮುನಯಃ ತ್ಯಕ್ತ ಕಿಲ್ಬಿಷಾಃ|
ಜಿತಾತ್ಮಾನೋ ಮಹಾಭಾಗಾ ಯೇಷಾಂ ನ ಸ್ತಃ ಪ್ರಿಯಾಪ್ರಿಯೇ||49||
ಪ್ರಿಯಾನ್ನ ಸಂಭವೇತ್ ದುಃಖಂ ಅಪ್ರಿಯಾದಧಿಕಂ ಭಯಂ|
ತಾಭ್ಯಾಂ ಹಿ ಯೇ ನಿಯುಜ್ಯಂತೇ ನಮಸ್ತೇಷಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಮ್||50||

ಸ|| ಮಹಾತ್ಮನಃ ತ್ಯಕ್ತಕಿಲ್ಬಿಷಾಃ ಜಿತಾತ್ಮನಃ ಮಹಾಭಾಗಾಃ ಮುನಯಃ ಧನ್ಯಾಃ ಖಲು ಯೇಷಾಮ್ ಪ್ರಿಯಾ ಅಪ್ರಿಯೇ ನ ಸ್ತಃ|| ಪ್ರಿಯಾತ್ ದುಃಖಂ ಅಪ್ರಿಯಾತ್ ಅಧಿಕಂ ಭಯಂ ನ ಸಂಭವೇತ್ ಯೇ ತಾಭ್ಯಾಂ ವಿಯುಜ್ಯಂತೇ ತೇಷಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ ನಮಃ||

Great men who have given up all sins, the exalted ones who have won over the Self, the sages are indeed blessed . For them the pleasure or displeasure does not exist. Sorrow from pleasing act , or fear from unpleasant act does not happen to them. Those who have distanced themselves from these dualities are great souls. Salutations to them.

ಶ್ಲೋ|| ಸಾಽಹಂ ತ್ಯಕ್ತಾ ಪ್ರಿಯಾರ್ಹೇಣ ರಾಮೇಣ ವಿದಿತಾತ್ಮನಾ |
ಪ್ರಾಣಾಂ ಸ್ತ್ಯಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಪಾಪಸ್ಯ ರಾವಣಸ್ಯ ಗತಾ ವಶಮ್||51||

ಸ|| ಪ್ರಿಯೇಣೈವ ವಿದಿತಾತ್ಮನಾ ರಾಮೇಣ ತ್ಯಕ್ತಾ ಪಾಪಸ್ಯ ರಾವಣಸ್ಯ ವಶಮ್ ಗತಾ ಸಾ ಅಹಂ ಪ್ರಾಣಾಂ ತಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ||

Separated from Rama who is a realized self, being under the control of the sinner Ravana, I shall give up this life.

ಇತ್ಯಾರ್ಷೇ ಶ್ರೀಮದ್ರಾಮಾಯಣೇ ಆದಿಕಾವ್ಯೇ ವಾಲ್ಮೀಕೀಯೇ
ಚತುರ್ವಿಂಶತ್ ಸಹಸ್ರಿಕಾಯಾಂ ಸಂಹಿತಾಯಾಮ್
ಶ್ರೀಮತ್ಸುಂದರಕಾಂಡೇ ಷಡ್ವಿಂಶಸ್ಸರ್ಗಃ||

Thus ends the twenty sixth Sarga of Sundarakanda in Ramayana the first ever poem composed by the first poet sage Valmiki.

|| ಓಮ್ ತತ್ ಸತ್||